Termoregulacija, neposjedovanje masnoća - lanolina, antialergijska svojstva, otpornost na moljce i ostale insekte, te umirujuće djelovanje na psihičko stanje čovjeka samo su neke od prednosti alpaka vune.
Ova vuna se dobija od alpaka lama, čija su postojbina Andi, na kojima je na 5.000 metra nadmorske visine ova životinja razvila runo izuzetnih termičkih svojstava.
"Temperaturne razlike, od -25 stepeni noću do 25 stepeni danju uslovile su da njena vuna može da savlada promjenu u temperaturi i do 50 stepeni u toku 24 sata", kazuje Edin Mehmedović, koji se u Brčkom i Visokom bavi preradom ove najcjenjenije i najskuplje vune na svijetu.
Mehmedović od 2014. godine u BiH uvozi neopranu alpaka vunu visokog kvaliteta od partnera iz Australije, te je u nekadašnjem jugoslovenskom gigantu za preradu vune u Visokom, firmi koja je danas pod stečajem, ekološkim postupcima i bez agresivnih supstanci radnici peru i spremaju za dalju proizvodnju.
"Kada je stigao prvi kontingent vune, ljudi koji već 50 godina rade sa ovom tkaninom rekli su: 'Pa ovo je oprano.' Kada se ošišana alpaka vuna raspakuje, na površinu se podigne samo australijska prašina i to su sve nečistoće koje ima, jer ona, za razliku od ovčije vune, nema masnoća", priča Edin za "Nezavisne".
Dodaje da su prvi proizvodi bili jorgani, jastuci i nadmadraci, koje danas najviše izvozi u zemlje Evropske unije (EU), ali i u zemlje regiona - Sloveniju, Hrvatsku i Srbiju, dok u BiH trenutno traži prezentne kuće za distribuciju. Sa izradom 100 odsto ručno rađenih tepiha počeo je nešto kasnije.
"Udruženjima žena koje tradicionalnim načinom izrađuju tepihe i ćilime odnesemo opranu vunu, te one tepihe rade u tri tehnike - ručno čvorani tepisi, ćilimi i ponjave, a u njima se satkala bogata tradicija tkanja i čvoranja naših područja", pripovijeda Edin i dodaje da baš kod ovih proizvoda, za razliku od jastuka i jorgana, koje proizvode u Brčkom, a kod kojih preko vune ide platno, prilikom dodira do izražaja dolazi svilenkasta mekoća alpakine vune, koju nazivaju i tkaninom bogova.
Alpaka lama jedina je životinja u svijetu vune koja ima 24 postojane boje - može se naći čisto crna, čisto bijela, čisto braon, čak i zlatna - i svaka ta boja ima nekoliko nijansi, a Edin je u ponudu proizvoda od ove vune dodao i deke za rasne trkaće konje, dok su u planu deke za kućne ljubimce, u prvom redu za pse, i navodi da su jedini u svijetu koji za izradu ovih proizvoda koriste vunu od alpaka lama.
Mehmedović je više od 20 godina živio u Njemačkoj, da bi se 2010. godine rodila ideja za posao, a on se vratio u BiH, tačnije u Brčko. Ali, njegova prvobitna poslovna ideja - farma u ovom gradu na kojoj bi lame bile uzgajane i namijenjene izvozu u zemlje EU, zbog neuređenih odnosa sa Unijom nije mogla biti implementirana.
"Bio sam u Njemačkoj i na jednom sajmu alpaka upoznao farmere iz Australije koji ih uzgajaju te smo u razgovoru došli na ideju da se vratim u Brčko i u saradnji sa Vladom Brčko distrikta nađem mogućnost da nam se ustupi zemljište za farmu alpaka na pragu Evrope. I zaista, brzo smo došli do zemlje, Vlada je imala sluha, svidjela im se ideja, a radilo se i o mogućnosti zapošljavanja određenog broja ljudi, što je jako bitno", priča Edin. U konačnici, zaokruživanjem projekta trebalo je biti obezbijeđeno da se mladunčad lama odgojenih na farmi prodaju uzgajivačima u Evropi. Ali, to nije bilo moguće zbog zakona Unije i nemogućnosti izvoza živih životinja iz BiH u EU.
"Ni dan-danas, nakon 10 godina od prvih pokušaja, ne možemo da izvezemo živu životinju u Evropu. Smatram da su zakoni EU diskriminirajući u tom kontekstu. Dublje smo ušli u problematiku, tražili smo odgovore, a navedena su dva razloga zbog kojih lame ne mogu preko granice - pozvali su se na bolest plavog jezika koja ne postoji u predjelima odakle životinje dolaze, te na zakon o dobrobiti životinja star 90 godina, koji je za današnje vrijeme irelevantan", pojašnjava Edin.
Kazuje da ovi razlozi nisu imali nikakva zakonska utemeljenja, te da ne zna da li će prvobitno zamišljeni projekat ikada biti realizovan.
"Nisam planirao ostati u BiH, ali u međuvremenu sam sreo sadašnju suprugu, dobio djecu i morao sam nešto raditi, a onda su mi australijski partneri ponudili prvi kontingent vune od lame, te sam 2014. godine krenuo u reorganizaciju prvobitno zamišljenog posla, te od vune koju uvozimo praviti odlične proizvode", kazuje Edin i dodaje da o kvalitetu onoga što radi govori i činjenica da su njegovi proizvodi sakupljeni pod zajedničkim nazivom "Gold Alpaca" bili, pored jednog proizvođača rezbarenog namještaja iz Konjica, jedini predstavnici BiH na prestižnom sajmu enterijera "Maison&Objet" u Parizu.
